Helpt Boswellia bij chronische gewrichtsreuma of artrose?
Boswellia is een extract gewonnen uit de gomhars van de Boswellia serrata-boom. Al eeuwenlang kent Boswellia in de Aziatische en Afrikaanse volksgeneeskunde toepassing tegen chronische ontstekingsziekten. Het is een belangrijk bestanddeel in oeroude ayurvedische kruidenformules voor gewrichtsklachten en ontstekingen.
Wat zegt de wetenschap over Boswellia?
Sinds de eeuwwisseling is de wetenschappelijke belangstelling voor Boswellia explosief toegenomen. Analyse van het Boswellia-extract heeft talrijke bioactieve bestanddelen aangetoond, waaronder vier boswelliazuren, die zorgen voor de remming van enzymen die verantwoordelijk zijn voor ontstekingen. Diverse onderzoeken tonen aan dat Boswellia-extract een positief effect heeft op ontstekingsfactoren. Wat voor u echter belangrijker is wat u daarvan in de praktijk merkt. Deze studies stelden onder meer vast dat het gebruik van Boswellia pijnklachten vermindert en de loopafstand vergroot. We vatten een paar van deze bevindingen samen:
- Een gerandomiseerd dubbelblind onderzoek met placebogroep in 2003 met patiënten met artrose (gewrichtsslijtage) van de knie liet het volgende zien: alle patiënten die Boswellia kregen, rapporteerden een afname van de kniepijn en een toename van de buigzaamheid van de knie en de loopafstand. De frequentie van zwelling in het kniegewricht was verminderd.
- Een soortgelijk onderzoek uit 2004 vond vergeleken met placebogroep een verbetering van de pijn en bewegingsfunctie.
- In 2019 kregen patiënten met knieartrose gedurende een periode van 120 dagen Boswellia of placebo toegediend. Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat de behandeling met Boswellia de bewegingsfunctie aanzienlijk verbeterde door vermindering van pijn en stijfheid in vergelijking met placebo.
Ook een recente systematisch review (2020) van 7 gerandomiseerde klinische onderzoeken beschreef de heilzame effecten van Boswellia. Vergeleken met de controlegroep bleek Boswellia-extract pijn en stijfheid te verlichten en de gewrichtsfunctie te verbeteren. Deze verbeteringen kwamen na 4 weken van continue inname van Boswellia-extract (ten minste 100-250 mg) tot stand. Hoewel deze bevinding veelbelovend is, maakten de beoordelaars vanwege het relatief geringe aantal deelnemers en het potentiële risico van bias (vertekening) wel enig voorbehoud in hun conclusies. Nochtans bevestigen de bevindingen de eeuwenoude successen van Boswellia in de natuurgeneeskunde en Ayurveda.
Boswellia: goed bij chronische gewrichtsreuma en artrose
Zoals de bovenvermelde studies suggereren, kan Boswellia goed helpen bij die aandoeningen waarbij gewrichtsontstekingen, pijn en stijfheid een rol spelen, zoals chronische gewrichtsreuma en artrose.
- Chronische gewrichtsreuma (reumatoïde artritis) is een aandoening die gekenmerkt wordt door ontstekingen in de gewrichten en vaak ook in slijmbeurzen en pezen. Zoals de naam al aangeeft, houden de klachten lang aan. De intensiteit van de klachten wisselt nogal – de ontstekingen komen en gaan. Deze aandoening is een zogenaamde auto-immuunziekte. Dat wil zeggen dat het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam keert. De reguliere behandeling bestaat uit pijnstilling en het afremmen van dat immuunsysteem. Dit gebeurt met medicatie die vaak vervelende bijwerkingen heeft, vooral omdat ze langdurig moet worden ingenomen (zie hieronder).
- Artrose (osteoartritis) is een aandoening die het kraakbeen van de gewrichtsoppervlakte aantast, waardoor de botten van het gewricht niet meer soepel over elkaar heen kunnen glijden. Omdat het volledige gewrichtsweefsel erbij betrokken is, gaat het hele gewricht achteruit en kunnen er zelfs breuken ontstaan. Vooral gewichtdragende gewrichten zoals knieën en heupen worden aangetast. De meest voorkomende symptomen zijn gewrichtspijn, bewegingsbeperking en stijfheid die steeds erger worden naar mate de jaren verstrijken.
Boswellia: goed verdragen en geen bijwerkingen
Bij chronische gewrichtsreuma (reumatoïde artritis) en artrose bestaat de voorkeursbehandeling uit pijnstillers (de zogeheten niet-steroïde anti-inflammatoire medicijnen of NSAID’s). Voorbeelden van NSAID’s zijn ibuprofen, diclofenac en naproxen. Deze farmaceutische middelen zijn verre van onbedenkelijk. Zo is het bekend dat ze bij artritis de schade aan de gewrichten kunnen versnellen. Langdurig gebruik leidt tot andere nare bijwerkingen: vaak ontstaan maag-darmklachten en hart- en vaataandoeningen en is de kans op nierinsufficiëntie verhoogd.
Bij chronische gewrichtsreuma worden daarnaast ontstekingsremmers (corticosteroïden) voorgeschreven. Dit zijn bijnierschorshormonen die niet alleen ontstekingen remmen, maar ook het immuunsysteem. Langdurig gebruik kan ernstige problemen teweegbrengen zoals de verstoring van zout- en suikergehalte, met oedeem respectievelijk suikerziekte als gevolg, botontkalking (osteoporose), vermindering van de spiermassa, verhoogde gevoeligheid voor infecties en het dun worden van de huid waardoor gemakkelijk bloedingen ontstaan. Vooral bij ouderen kan het gebruik van corticosteroïden zelfs tot levensbedreigende situaties leiden.
Conclusie
Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat Boswellia voor mensen met chronische gewrichtsreuma (reumatoïde artritis) en artrose een veelbelovend alternatief kan zijn voor reguliere medicatie, pijnstillers (NSAID’s) en corticosteroïden. Daarnaast heeft Boswellia niet de bezwaren van deze middelen en is veilig in (langdurig) gebruik.
Referenties
[1] Siddiqui MZ. Boswellia serrata, a potential antiinflammatory agent: an overview. Indian J Pharm Sci. 2011 May;73(3):255-61. doi: 10.4103/0250-474X.93507. PMID: 22457547; PMCID: PMC3309643.
[1] Kimmatkar N, Thawani V, Hingorani L, Khiyani R. Efficacy and tolerability of Boswellia serrata extract in treatment of osteoarthritis of knee—a randomized double-blind placebo controlled trial. Phytomedicine. 2003;10:3–7.
[1] Chopra A, Lavin P, Patwardhan B, Chitre D. A 32-week randomized, placebo-controlled clinical evaluation of RA-11, an Ayurvedic drug, on osteoarthritis of the knees. J Clin Rheumatol. 2004;10:236–45.[1]
[1] Majeed M, Majeed S, Narayanan NK, Nagabhushanam K. A pilot, randomized, double-blind, placebo-controlled trial to assess the safety and efficacy of a novel Boswellia serrata extract in the management of osteoarthritis of the knee. Phytother Res. 2019 May;33(5):1457-1468. doi: 10.1002/ptr.6338. Epub 2019 Mar 6. PMID: 30838706; PMCID: PMC6681146.
[1] Yu G, Xiang W, Zhang T, Zeng L, Yang K, Li J. Effectiveness of Boswellia and Boswellia extract for osteoarthritis patients: a systematic review and meta-analysis. BMC Complement Med Ther. 2020 Jul 17;20(1):225. doi: 10.1186/s12906-020-02985-6. PMID: 32680575; PMCID: PMC7368679.
[1] Palmowski MJ, Brandt KD. Effect of salicylate on proteoglycan metabolism in normal canine articular cartilage in vitro. Arthritis Rheum 1979;22:746-754.[1] Dekel S, Falconer J, Francis MJO. The effect of anti-inflammatory drugs on glycosaminoglycan sulphation in pig cartilage. Prostaglandins Med 1980;4:133-140.
[1] Lee KH, Spencer MR. Studies on mechanism of action of salicylates V: Effect of salicylic acid on enzymes involved in mucopolysaccharide synthesis. J Pharmacol Sci 1969;58:464-468.
[1] Abdel-Tawab M, Werz O, Schubert-Zsilavecz M. Boswellia serrata: an overall assessment of in vitro, preclinical, pharmacokinetic and clinical data. Clin Pharmacokinet. 2011 Jun;50(6):349-69. doi: 10.2165/11586800-000000000-00000. PMID: 21553931.
[1] Vishal AA, Mishra A, Raychaudhuri SP. A double blind, randomized, placebo controlled clinical study evaluates the early efficacy of aflapin in subjects with osteoarthritis of knee. Int J Med Sci. 2011;8(7):615-22. doi: 10.7150/ijms.8.615. Epub 2011 Oct 12. PMID: 22022214; PMCID: PMC3198257.
[1] Geneesmiddelenoverzicht corticosteroïden, systemisch. Farmacotherapeutisch Kompas. Bezocht 25 maart 2022.
[1] LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury [Internet]. Bethesda (MD): National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases; 2012. Boswellia Serrata. [Updated 2020 Nov 4].